گالیکش شهر تمدن ها و فرهنگ ها
بیوگرافی شهرستان گالیکش
لطفا برای دیدن تمامی مطالب به ادامه مطلب مراجعه کنید
وضعیت انسانی بخش گالیکش :
اقوام بخش گالیکش :
شرایط زیستی مناسب نظیر آب و هوای مساعد ، خاک حاصلخیز ، ریزش نزولات آسمانی و ... بخش گالیکش را بصورت یک منطقه مهاجرپذیر در آورده است. از این رو ترکیب جمعیتی این بخش متنوع می باشد. و شامل اقوام فارس ، سیستانی ، بلوچ ، خراسانی ، شاهرودی و سمنانی ، قزلباش ، ترک و ترکمن و ... است.
جمعیت :
گالیکش در سال 1335 حدود 406 نفر جمعیت داشته ، که تعداد آن در سال 1345 به 2730 نفر می رسد ، یعنی رشد آن در دهه 45-13335 حدود 9/2 درصد بوده است. جمعیت گالیکش در دهه بعدی ( 1355 ) رشدی معادل 5/6 درصد داشته ، که جمعیت آن را به حدود 5150 نفر رسانده است. در دهه 65-1355 گالیکش تبدیل به شهر شده است ، و جمعیت آن با رشد 4/8% به حدود 11545 نفر در سال 1365 رسیده است. در حال حاضر گالیکش حدود 60 هزار نفر جمعیت در خود جای داده است.
علل رشد جمعیت گالیکش :
مهاجرت روستائیان به شهر ، افزایش طبیعی جمعیت شهر ، عدم کنترل زادو ولد روستائیان مهاجر به شهر ، عدم آشنایی مردم با روش های کنترل بارداری ، تبلیغات اوایل انقلاب مبنی بر عدم کنترل زاد و ولد و ... از عوامل رشد جمعیت گالیکش بوده است. اما نکته ای که بیش از سایر عوامل موثر بوده ، موقعیت جغرافیایی و وضعیت خاص اقلیمی این شهر است. عبور جاده آسیایی از مرکز شهر و منتهی شدن بسیاری از جاده های روستاهای دور و نزدیک به حوزه این شهر و بالطبع مرکزیت یافتن آن باعث رونق اقتصدی و جلب مهاجرین بیشتر گردیده است. سیل مهاجرت دهقانان سیستانی که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل خشکسالی و کمبود آب هیرمند در استان سیستان و بلوچستان سبب شده بود بسیاری از مردم آن دیار به سایر استان ها از جمله منطقه گالیکش و بخش های همجوار روی آورده و چون آن ها دارای ثروت سرمایه ای نبودند ، عمدتا به عنوان دهقان در مزارع بکار گرفته شدند ، علت بی ثباتی و ناامنی سال 1357 این افراد که در تک خانه هایی در مزارع سکونت داشتند ، به گالیکش و حاشیه آن هجوم آوردند. سایر ملتهایی که در این شهر ساکن شده اند بلوچ ، کرد ، ترک ، لر ، خراسانی ( شامل کاشمری – نیشابوری – سبزواری – جاجرمی – گرمه ای ) شاهرودی و سمنانی را می توان نام برد.
تراکم ، توزیع و خصوصیت جمعیت بخش گالیکش :
توزیع و تراکم جمعیت بخش گالیکش متاثر از عوامل جغرافیایی است ، این منطقه دارای تراکم نسبی 38 نفر در هر کیلومترمربع است. بیشتر جمعیت گالیکش در نقاط جلگه ای حاصلخیز و نزدیک رودخانه ها
متمرکز شده اند. و در نیمه جنوبی بخش گالیکش که منطقه کوهستانی است ، بدلیل نامساعد بودن شرایط طبیعی از جمعیت کمتری برخوردار است.
پر تراکم ترین نقطه جمعیتی شهر گالیکش با تراکم نسبی 8500 در هر کیلومتر است ، که عامل اولیه آن در گذشته شرایط مساعد طبیعی بوده است ، ولی در حال حاضر عامل اداری ، سیاسی و اقتصادی سبب رشد سریع و توسعه آن شده است.
جمعیت شهر گالیکش در سال 1365 در حدود 11545 نفر بوده است ، از 2063 خانوار تشکیل گردیده است. در این سال خانوارهای شش نفری دارای بیشترین فروانی می باشد. پس از آن خانوارهای پنج نفری و سه نفری دارای بیشترین تعداد هستند. به طور کلی حدود 62 درصد خانوارها پنج نفره و بیشتر هستند.
متوسط بعد خانوار در این شهر در سال 1365 در حدود 6/5 نفر بوده است. در این بخش نسبت جنسی جمعیت در حدود 102 مرد در مقابل 100 زن است.
دین :
دین صد در صد مردم این منطقه اسلام است ، اقوامی نظیر ترکمن ها و بلوچ ها که عموما در قسمت شرقی بخش گالیکش سکونت دادند ، اهل سنت هستند ، و سایر اقوام نظیر فارس ها ، سیستانی ها ، شاهرودی ها و ... دارای مذهب شیعه می باشند.
ویزگی های اقتصادی بخش گالیکش:
ع مده فعالیت های مردم این بخش کشاورزی و دامپروری است ، و در کنار آن ابریشم بافی و نوغانداری نیز رواج داشته و در اقتصاد این بخش موثر است. بخش گالیکش 35 هزار هکتار اراضی کشاورزی دارد ، که گندم ، شالی و سویا و جو و کلزا در آن کاشته می شود. شغل دیگر مردم دامداری و دامپروری بصورت سنتی و صنعتی است.
جاذبه های گردشگری و مراکز دیدنی بخش گالیکش :
ب خش گالیکش به لطف داشتن استعدادهای خدادادی و شرایط مساعد آب و هوایی و جغرافیایی و نقش مهمی که در پیدایش تمدن و توسعه و تکوین تاریخ بشری داشته است ، دارای جاذبه ها و اماکن دیدنی بسیاری می باشد. این جاذبه ها به جاذبه های تاریخی ، طبیعی و گردشگری ، جاذبه های و اماکن مذهبی و جاذبه های صنایع دستی و هنرهای سنتی تقسیم می شود.
: جاذبه های تاریخی :
ب قایای تمدن و کاوش ها و پژوهش های باستان شناختی نشان از یک پیشینه تاریخی بسیار کهن و غنی از فرهنگ و تمدن در این مرزو بوم می دهد. تا کنون حدود 156 اثر در شهرستان مینودشت شناسایی شده که از این تعداد 112 اثر تاریخی – فرهنگی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است ، که سهم گالیکش از این شمار 95 اثر می باشد ( با احتساب آثار شناسایی شده به ثبت رسیده ) که در زیر به بررسی و معرفی مختصر مهمترین آنها پرداخته می شود.
غارکیارام :
غارکیارام در 6 کیلو متری ضلع شرقی روستای فرنگ از توابع دهستان فارسیان بخش گالیکش و شهرستان مینودشت قرار گرفته است .این غار در سال 1342خورشیدی توسط پروفسور مک برنی - استاد باستان شناسی دانشگاه کمبریج انگلستان - شناسایی وکاوش گردید . که در نتیجه کاوش باستا ن شناسی مواد فرهنگی از دوره های اسلامی ، عصر آهن و ابزارهای سنگی دوره پارینه سنگی مشابه فرهنگ موستری پیدا نمود .طبق نظر مک برنی احتمالا این غار متعلق به دوره پارینه سنگی میانه (حدود 100 هزار سال پیش ) است .
قلعه ابوبکر :
این اثر باستانی بدنه شرقی روستای املاک از توابع دهستان ینقاق و بخش گالیکش واقع شده است .وبا جاده آسفالته مینودشت - گالیکش 3/1 کیلو متر فاصله دارد .
این تپه باستانی که در واقع یک قلعه قدیمی با پلان مدور می باشد،که پس از تخریب و گذشت زمان زیر آوار آن و انبوهی از خاک قرار گرفته وبصورت تپه کنونی در امده است .قلعه ابوبکر دارای فرم نامنظم هندسی و به ابعاد طول ،عرض وارتفاع 6 *120 *120 متر است . قدمت این اثر فرهنگی – تاریخی به دوره تاریخی می رسد .
تینگر تپه:
تینگر تپه در فاصله 1100 متری شمال روستای ینقاق از توابع دهستان ینقاق و بخش گالیکش قرار گرفته است . این تپه با فرم منظم دارای 350 متر قطر است ، که در امتداد محور شرقی – غربی گسترش یافته است. و حداکثر 12 متر از سطح زمین های اطراف ارتفاع دارد . و شامل یک تپه اصلی (شرقی ) و دو تپه مجاور غربی می باشد. تپه شمالی مرتفع تر از دو تپه و حداکثر ارتفاع آن به 12 متر می رسد ، حال آنکه تپه های غربی آن از 4 متر فراتر نمی رود. با توجه به مواد فرهنگی پراکنده بر روی عرصه و حریم تپه قدمت این اثر به دوره های پیش از تاریخ ، هزاره اول پیش از میلاد و تاریخی می رسد.
تپه قلعه تخت سلیمان :
این تپه در 200 متری جنوب رودخانه مادرسو در جهت شرقی – غربی است . و دورتا دور آن معماری با سنگ های بزرگ و کوچک حجیم که قطر تقریبی آن یک متر است ، که بصورت خشکه چین کار شده است. در قسمت جنوب دیوار سنگی به صورت پیش آمدگی و عقب رفتگی مشهود است ، که احتمالا به صورت مصطبه سازی درآورده بودند. در بخش فوقانی سطح اثر محوطه ای به شکل چهارگوش به ابعاد 15*15 مترکه احتمالا ارگ باشد ، و دورتا دور آن خندق وجود دارد. با توجه به بقایای معماری و موقعیت مکانی به نظر می رسد ، که این مکان یکی از قلعه های باستانی مهم با قدمت تاریخی و اسلامی است.
غار سید رشید :
غار سید رشید در حدود یک کیلومتری جنوب شرقی روستای سر حمام در دهستان فارسیان بخش گالیکش شهرستان مینودشت قرار دارد. اطراف غار دارای پوشش جنگلی بوده و بر نمای ورودی آن چشم انداز زیبایی وجود دارد . این غار بر روی یک صخره بزرگ سنگی قرار دارد که شکل دهانه ورودی آن نامنظم بوده و در حدود 6 متر ارتفاع دارد و در حدود 30/4 سانتیمتر عرض و در حدود 9 متر عمق دارد . وضعیت غار در هنگام بررسی چنین بود که تعدادی سنگ های بزرگ از سقف افتاده و در جلوی ورودی غار وجود داشت. کف غار مملو از فضولات دامی بوده و بر اثر حفاری غیر مجاز ، در کف غار قطعات شکسته سفالی خاکستری متعلق به دوره تاریخی مشهود بود. در دو طرف غار پناهگاه صخره ای بصورت جان پناهی به عمق یک تا 5/1 متر وجود دارد که در واقع یک پناهگاه سنگی مطمئن است.
ناگفته نماند بنا به گفته اهالی این غار در طول زمستان از گذشته دور تا چند سال قبل بعنوان آغل گوسفندان و بزها استفاده می شد که این امر زمینه ای شد که بر اثر آتش سوزی فضای داخل غار دود زده و سیاه گردد و از طرفی چکنده های آهکی زیبایی تشکیل شده شده مورد دستبرد قرار گیرد
غار حمام خدایی :
در فاصله یک کیلومتری روستای پنو ( عرض جغرافیایی 12 – 37 طول جغرافیایی 43-55 ) در دهستان فارسیان مینودشت قرار دارد . اهالی محل غار را نایه اریبی گویند. و جلوی آن یک رودخانه فصلی می گذرد که در حدود 10 متر از کف غار پایین تر است . شکل دهانه غار نامنظم و بصورت تونلی شکل است . عرض دهانه غار بین 60 سانتیمتر تا 150 سانتیمتر و ارتفاع غار بین 3 الی 10 متر متغیر است . کف غار صخره ای و داخل آن یک چشمه فعال وجود دارد. درون غار خفاش های زیادی وجود داشتند . و این غار از دیدگاه میراث طبیعی مهم است. ولی هیات در بازدید به مواد فرهنگی برخورد نکرده است .
پیر غار :
در غرب روستای فرنگ و داخل زمین های کشاو.رزی واقع در دره پیر غار وجود دارد که آبادی فارسیان 6 کیلومتر با آن فاصله دارد .این مکان که بصورت یک برش خاکی درآمده 4 فضای دست ساخته خاکی وجود دارد که دخمه یا گور دخمه باستانی دوره تاریخی هستند.
قلعه بی بی حلیمه :
موقعیت قرار گیری : قلعه بی بی حلیمه در8 ، 02 – 55 طول جغرافیایی و 1 ، 11-17-37 عرض جغرافیایی و 134 متری از سطح دریا، 400 متری جنوب غربی روستای صمدانی ،جنوب جاده آسفالته گنبدکاووس به کلاله و 1800 متری جنوب شرق روستای ینقاق که مرکز دهستانی به همین نام است، از بخش گالیکش و شهرستان مینودشت قرار گرفته است.
قلعه بی بی حلیمه یک فضای وسیع 4 ضلعی نامنظم می باشد که در امتداد شمال و جنوب کشیده شده است ضلع غربی این قلعه 890 متر و ضلع شرقی آن 810 متر طول دارند. دیواره جنوبی و شمالی آن به ترتیب 560 و 270 متر طول دارند ابعاد فوق نشان دهنده نامنظمی در پلان این قلعه می باشد در زاویه شمال شرقی این قلعه تپه یا ارگ قلعه قرار گرفته که 6 متر بلندی دارد . با روی قلعه که بسیار نامنظم می نماید در یک خط مستقیم قرار نگرفته و دارای خمش ها و پیچش هایی است. در قسمت خارجی با روی قلعه بی بی حلیمه خندقی به پهنای متفاوت 8 متر دیده می شود.
در قسمت ارگ و نیز با روی شمالی قلعه عرصه تاریخی به گورستان تبدیل شده و با توجه به قرار گیری مدفن یکی از امامزتده ها در این محل به نام بی بی حلیمه اطراف ان نیز کاربری گورستان یافته است. اما قسمت عمده جنوبی و مرکزی و در واقع بخش عمده این عرصه وسیع به کاربری کشاورزی اختصاص یافته است. این قلعه متعلق به دوره تاریخی – اسلامی می باشد ، که به شماره 14064 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
قلعه پاسنگ پایین :
موقعیت قرار گیری : قلعه پاسنگ پایین در 40، 26-30-55 طول جغرافیایی و 0، 11- 19-37 عرض جغرافیایی و 209 متری از سطح دریا در 5/2 کیلومتری شمال روستای پاسنگ پایین و حریم شمالی جاده مینودشت به بجنورد از دهستان قراولان بخش گالیکش شهرستان مینودشت قرار گرفته است.
فرم عمومی این تپه مستطیلی شکل به ابعاد 150*125 متر است ، که طول بزرگ آن در امتداد محور شرقی غربی کشیده شده است. بیشترین ارتفاع این قلعه در زاویه شمال غربی آن دیده می شود ، و به سه متر از سطح زمین های اطراف می رسد. فرم هندسی این تپه و فرو افتادگی قسمت های شرقی و شمالی پیرامونی آنرا به فرم قلاع دوره تاریخی نزدیکتر می نماید.
قسمت مرکزی این قلعه نسبت به اطراف آن دارای پستی و بلندی هایی می باشد ، که ممکن است ، حاصل مخروبه شدن ابنیه داخل قلعه بوده باشد. این قلعهتاریخی – فرهنگی متعلق به دوره های هزاره اول پیش از میلاد و تاریخی می باشد ، که به شماره 14069 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
تپه علی :
این اثر تاریخی – فرهنگی در 1300 متری جنوب روستای تراجیق و 1500 متری جنوب جاده آسفالته گالیکش – بجنورد و 500 متری شرق تاسیسات کارخانه سیمان پیوند گلستان قرار گرفته است. و دارای مختصات جغرافیایی 3/2-29-55 طول جغرافیایی و 2/58-17-37 عرض جغرافیایی و ارتفاع 290 متر از سطح آب های آزاد جهان می باشد.
تپه علی دارای فرم نامنظم هندسی در ابعاد 80*160 است ، که بیشترین ارتفاع تپه در بدنه شرقی آن دیده می شود ، که به 8 متر از سطح زمین های اطراف می رسد ، و در امتداد محور شرقی – غربی گسترش یافته است.
در همین بدنه شیب تپه بسیار تند و به صورت دیواره خاکی درآمده است ، شیب عمومی تپه به سه جهت دیگر می باشد.
در بررسی سطحی تپه سفالینه های قرمز و خاکستری ساده و بقایای استخوان جانوری بدست آمد ، که اکثریت آن با سفال قرمز ساده است . با توجه به مطالعه مواد فرهنگی جمع آوری شده در بررسی سطحی تپه علی ، قدمت اثر یاد شده به دوره های عصر آهن و هزاره اول پیش از میلاد می رسد. تپه علی به شماره 14093 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
جاذبه های طبیعی بخش گالیکش :
با توجه به قرار گرفتن بخش گالیکش در بهترین موقعیت جغرافیایی ( در منتهب الیه شرق استان و در پای دامنه رشته کوههای البرز شرقی ) و نیز داشتن شرایط مناسب و ایده آل آب و هوای و خاک حاصلخیز و استعدادهای خدادادی ، این بخش از شهرستان مینودشت دارای مکان های زیبا و چشم اندازهای بدیعی است ، که هر کدام از آنها تجلی قدرت ، جمال ، رحمانیت و بیانگر عنایت خداوند در آفرینش گالیکش می باشد. از این رو می توان بخش گالیکش را « شاهکار آفرینش » نامید. در شرح زیر به معرفی مهمترین جاذبه های طبیعی شهر گالیکش اشاره می شود.
پارک ملی گلستان :
بهشت زمینی وسرسبز طبیعت ایران یعنی بوستان گلستان در منطقه کوهستانی و در منتهی الیه شرق جنگلهای شمال کشور و در بخش گالیکش ودرفاصله 45 کیلومتری شرق مینودشت و 150کیلومتری شرق گرگان و 115کیلومتری غرب بجنورد و در مسیر جاده بین المللی تهران – مشهد واقع شده است. این بوستان پارک ملی گلستان با برخورداری از مناظر بدیع و زیبا ، حیات وحش متنوع و رویشگاههای مختلف گیاهی ، از نظر تفرج متمرکز و گسترده دارای قابلیت های فراوانی است ، که انواع علاقمندان به طبیعت را میتوان به سمت خود جلب کرد .
در این بوستان علاوه بر وجود یک هشم گونه های گیاهی ، یک سوم گونه های پرندگان و بیش از 50 درصد پستانداران کشور وجود دارد . و بدلیل برخوراری از منابع آبی متعدد نظیر چشمه ها و رودخانه ها ، نهرها و آبشار ها میتوان به چشمه و آبشار آق سو ،آبشارگلستان، چشمه دماغ اشاره کرد .چشم انداز دیدنی این بوستان «دره آبشار» در کنار جاده بین المللی و پنج کیلو متری شرق «تنگه گل» با آبشار زیبا و بلند آن ، دره آلمه ، دره آلی ، دره آنسرودره فرغون است.
برخی از مسیرهای جالب و اکوتوریستی پارک ملی گلستان شامل ارتفاعات لیوار کجی ،دیوارهای صخره ای فرغون بای کوهنوردان بسیار ارزشمند بوده ، و مسیرهای آلمه ، شالق و تنگه گل ، به سوسگرد برای پیاده روی گروهی و گردشهای علمی و آموزشی قابل توجه است .
آبشار زیبای پارک و بخشهای جنگلی آن ، از جمله جنگلهای افرالی ،گلستان ،مزارلی ،آلی دالی ،زاو ،جمشید آباد ،آدم چخران ،آق سو ،ییلاق ، آلو باغ و تنگه گل برای علاقمندان به مشاهده حیات وحش و طبیعت زیبای این مناطق بسیار جذاب می باشد.
در حال حاضر مراکز تفریحی مختلفی برای استفاده علاقمندان در نظر گرفته شده و امکاناتی در آن مستقر گردیده است ، از جمله این مراکز می توان تفرجگاههای گلشن ، گلستان ، آبشار و همچنین مجتمع کمپینگ گلزار را نام برد. موزه حیات وحش میرزا بایلو در ضلع شرقی پارک نیز بازدیدکنندگان را با انواع حیات وحش پارک و کشور آشنا می سازد. یک مرکز تجمع بازدید کنندگان با بخش های مختلف از قبیل سالن
آمفی تاتر و موزه تاریخ طبیعی و اداری در ابتدای غربی پارک در دست احداث می باشد. علاوه بر کانون های تفریحی بر شمرده شده ، تعدادی مهمان سرا در قسمت های مختلف پارک که در مورد بازدیدکنندگان و محققین قرار می گیرد. سایر امکانات رفاهی و ضروری شامل امکانات سرویس بهداشتی و نظافتی ، نمازخانه ، ساختمان نگهبانی و آب لوله کشی می باشد.
این بوستان دارای دو ورودی غربی و شرقی است. ورودی غربی از طریق گرگان ، آزادشهر ، مینودشت و گالیکش دسترسی به بوستان گلستان را امکان پذیر می نماید. و ورودی شرقی از مشهد ، بجنورد و آشخانه به ابتدای شرق بوستان میسر است. سایر راههای ارتباطی به بوستان اغلب فرعی می باشند ، که بصورت شوسه و خاکی بوده و از بخش های شمالی و جنوبی به بوستان وارد می شوند.
آبشار گلستان :
آبشار گلستان در پارک ملی گلستان و در کنار جاده بین المللی و 5 کیلومتری شرق تنگه گل واقع شده است. و با شهر گالیکش 40 کیلومتر فاصله دارد. ارتفاع آبشار حدود 5/19 متر و دارای آب همیشگی است ، که از چشمه های شمالی آبشار تغذیه می شود. آب آبشار گلستان سرانجام وارد رودخانه « مادرسو » بوستان می شود و نهایتا به رودخانه گرگانرود می ریزد.
محیط های اطراف آبشار صخره ای بوده و در واقع بخشی از آبشار در قسمت بالا دست قابل رویت نیست. محیط های پیرامون آبشار از جنگل های پهن برگ خزری پوشیده شده است. بسیاری از مردم علاقمند و بازدید کننده از پارک ملی گلستان و زائرین امام هشتم از آبشار دیدن می نمایند. در مجموعه تفرجگاه آبشار ، امکانات سرویس بهداشتی ، سطل زباله ، نمازخانه ساختمان نگهبانی و آب لوله کشی شده وجود دارد.
آبشار آق سو :
آبشار آق سو به فاصله 42 متری از شهر گالیکش و در انتهای شرق پارک ملی گلستان واقع است . حوضچه های طبیعی این آبشار بصورت ارگانیک و پله ای آب را از سرچشمه آبشار با ارتفاعی معادل 30 متر به انتهای مسیر می رساند.
آبشار سو :
این آبشار در فاصله 20 کیلومتری گالیکش و 3 کیلومتری جاده اصلی مشهد – گرگان و در کنار روستایی به همین نام واقع است. آبشار زیبای سو با آبی فراوان به صورت پلکانی سرازیر بوده و ارتفاع آن به 15 متر می رسد. مجاورت این آبشار با آبشار گلستان ارزش گردشگری ویژه ای را به آن داده است.
آبشار لوه :
آبشار زیبا و پر آب لوه در نزدیکی جنوب روستایی به همین نام و در بخش گالیکش و در فاصله 14 کیلومتری غرب پارک ملی گلستان واقع شده است. از تقاطع راه اصلی تا آبشار نزدیک به 5 کیلومتر است. که در حال حاضر بخش شمالی آن آسفالت و بقیه شوسه و خاکی می باشد. این آبشار تا شهر گالیکش 25 کیلومتر فاصله دارد.
مجموعه آبشارهای لوه از چندین آبشار کوچک و بزرگ بصورت پلکانی تشکیل گردیده که هر کدام از آنها حوضچه هایی را تشکیل داده اند. اطراف آبشار از درختان پهن برگ زیبایی پوشیده شده است و در فصول گرم از هوای لطیف برخوردار است . منابع آبی آبشار از چشمه سارهای ارتفاعات جنوبی تامین می گردد.
ارتفاع یکی از آبشارها تا 15 متر می رسد. هم جواری این آبشار با پارک ملی گلستان که در مسیر استان گلستان به خراسان قرار گرفته است ، ارزش جهانگردی ویژه ای به آن بخشیده است.خاطر نشان می سازد ، که مجوعه آبشار با محیط های پیرامونی آن می تواند برای استفاده علمی ، تحقیقاتی ، آموزشی و تفرجی قرار گیرد.
چشمه لال :
چشمه لال مساحت حدود 30 هکتار ، مجموعه ای است بسیار زیبا و دیدنی که در 20 کیلومتری شهر گالیکش و در حاشیه جاده بین المللی گالیکش – مشهد واقع است . در مجاورت این چشمه روستای ترکمن نشین بش اویلی قرار گرفته است. سرچشمه این مجموعه در پای صخره بلندی واقع است ، که آب از درون آن می جوشد.
چشمه اشکان :
این چشمه در 7 کیلومتری جنوب غربی پارک ملی گلستان و حدود 20 کیلومتری شهر گالیکش قرار دارد.و محلی زیبا با مناظر بدیی جنگلی و مکانی مناسب برای استراحت و شنا است.
آبشار و چشمه پیرغار :
این جاذبه در 18 کیلومتری شهر گالیکش و در 4 کیلومتری روستای فارسیان قرار دارد. و چشمه طبیعی در دل کوه با حدود 6 اینچ آب دهی می باشد. آب آن سرد و معدنی است. آبشار زیبای آن ، ارتفاع بیش از 500 متر دارای چشم انداز زیبایی می باشد.
چشمه پیرباد :
این چشمه در 17 کیلومتری شهر گالیکش و 5 کیلومتری روستای فارسیان واقع شده است. وجود چشمه پر آب ، جنگل های زیبا با محوطه چمن و فضای مطلوب طبیعی از ویژگی های این جاذبه طبیعی می باشد.
لته نوروز علی :
این جاذبه یک محوطه و مرتعی جذاب با چشم اندازهای زیبایی است ، که در 27 کیلومتری شهر
جنگل مارسا ( لته ) :
این جنگل دردل جنگل پاکندس با چشم اندازهای طبیعی و مناظر بسیار دل انگیز و مکان تفریحی است ، که در 26 کیلومتری شهر گالیکش و 4 کیلومتری روستای فارسیان قرار دارد.
جنگل پاکندس :
جنگل پاکندس مکانی تفریحی با چشم اندازهای فرح بخشی در 26 کیلومتری شهر گالیکش و 4 کیلومتری روستای فارسیان قرار دارد.
چشمه خانسوار :
چشمه طبیعی با آبدهی فراوان به همراه مناظر طبیعی و چشم انداز با کوههای زیبا است ، که در 12 کیلومتری شهر گالیکش و 10 کیلومتری روستای فارسیان واقع شده است
جنگل و چشمه ده چشمه :
این چشمه طبیعی از دل کوه می جوشد ، آب آن زلال ، سرد و معدنی است ، که پیرامون چشمه را مناظرروح بخش احاطه کرده است . درضمن قربان ميرزا اكبر هم در انجا باغ دلنوازي دارد.
این جاذبه در 24 کیلو متری شهر گالیکش و 2 کیلو متری روستای فارسیان قرار دارد .
جنگل تیموردره:
این جنگل در 15 کیلو متری شهر گالیکش و 7 کیلو متری روستای فارسیان واقع شده ،و جنگلی خوش آب و هوا همراه با مناظر طبیعی جذاب می باشد. چشمه ده چشمه از آنجا عبور می کند .
جنگل دزی دره :
این جنگل درفاصله حدود 12 کیلو متری شمال و در پیرامون جاده روستایی آسفالته گالیکش – فارسیان قراردارد . تنوع مکانی ، درختان کهنسال ، آب و هوای مطلوب ، چشمه دائمی و چشمه اندازها و مناظر زیبای ان از ویژ گی های منحصر بفرد آن است .
جنگل دانه :
این جنگل در 5/2 کیلو متری شمالی شهر گالیکش و در انتهای جاده معروف جاده سلامت قرار دارد . ( شروع این جاده از واقع ابتدای خیابان گلزار که انتهای آن به جنگل دانه می رسد ، چون خانواده ها در عصرها در این جاده مبادرت به ورزش و پیاده روی می کنند ، آنرا جاده سلامت نام نهاده اند.)
جنگل دانه پوشیده از تنوع درختان انبوه و کهنسالی است. از میان جنگل رودخانه اوغان عبور می کند. این رودخانه تقریبا دائمی است ، و در فصل تابستان و در حاشیه آن محل استراحت خانواده ها و شنای جوانان می باشد. پارک جنگلی فارسیان در ابتدای این جنگل قرار گرفته است. و دارای امکانات مناسب اقامت و تفریح موقت را دارد. آب و هوای لطیف ، مناظر زیبا و رودخانه اوغان و ... از ویژگی های منحصر به فرد آن است.
سایر جاذبه های گردشگری بخش گالیکش :
الف فزودن بر اماکن دیدنی که بر شمرده شده مکان های دیگری وجود دارد ، که بدلیل نوع جاذبه از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند ، که به معرفی آنها پرداخته می شود :
موزه حیات وحش پارک ملی گلستان ( میرزا بایلو )
این موزه در منتهی الیه شرقی محدوده پارک ملی گلستان قرار دارد ، و مجموعه ای غنی و متنوع از جوامع گیاهی و جانوری می باشد. و گیاهان و حیوانات وحشی و منحصر به فرد در آن قرار دارد. در این موقعیت خاص جغرافیایی و جاذبه های توریستی و تفرجگاهی و چشم اندازها و مناطق طبیعی متنوع اطراف ( پارک ملی گلستان ) اهمیت فوق العاده ای دارند. این موزه در سال 1362 موزه حیات وحش کوچکی بوده ، که بعدها به دلیل استقبال و علاقمندای مردم در بازدید از این موزه توسعه یافته است.
موزه تاریخی و طبیعی :
این موزه در ضلع غربی پارک ملی گلستان در حال احداث است ، که در آن اسناد و مدارک و شواهد مربوط به طبیعت و علوم طبیعی در طول تاریخ کره زمین نگهداری می شود
موزه باستان شناسی و مردم شناسی شهر گالیکش :
این موزه که به همت فرهنگیان و دبیران آموزش و پرورش گالیکش در دو بخش باستان شناسی و مردم شناسی در سال 82 تشکیل شده است. در این مجموعه اشیایی نظیر سفالینه ، سکه ، اشیاء فلزات و ابزار آلات و ادوات مردم شناسی که بیانگر نحوه معیشت و کشاورزی مردم منطقه است ، به نمایش گذاشته شده است . اشیاء این دوره از طرف مردم ، دانش آموزان و علاقمندان اهدا شدن است.
درخت کهنسال گردو ( جوز بخشی ):
جوز بخشی ، درخت گردوی کهنسالی است که در 22 کیلومتری گالیکش و در روستای فارسیان قرار دارد. به استناد برخی مدارک و اظهارات معتمدین محل این درخت حدود 700 سال قدمت دارد.
جاذبه های دینی بخش گالیکش : ( زیارتگاهها و امامزاده ها )
بقعه متبرکه جعفر (ع) :
این زیارتگاه در روستای قانجق شهرک از توابع بخش گالیکش قرار دارد ، و با شهر گالکش 12 کیلومتر فاصله دارد. بقعه متبرکه حضرت جعفر (ع) دارای کرامات و معجزات زیادی است ، و افراد منطقه همه روزه به زیارت آن می روند. این بقعه دارای چهار باب زائرسرا است.
بقعه متبرکه بابا تکیه :
این بقعه شریف در دامنه شمالی نیلکوه و در حاشیه جنوب غربی روستای پاسنگ بالا از توابع بخش گالیکش واقع شده است ، و با شهر گالیکش حدود 12 کیلومتر فاصله دارد. برابر ب
سخناني از بزرگان
